دلایل زیادی برای کشیدن دندان وجود دارد؛ ممکن است دندان شیری به موقع نیفتاده و باعث مسدود شدن مسیر دندان دائمی زیر خود شده باشد که در این صورت باید دندان شیری کشیده شود.
ممکن است علت نیاز به کشیده شدن دندان، شکستن یا ترک خوردن عمیق آن باشد به طوری که امیدی به نجات دندان نیست بنابراین برای جلوگیری از گسترش عفونت و تخریب استخوان باید دندان کشیده شود.
گاهی اوقات به علت پوسیدگی دندان که به بخش‌های داخلی (فراتر از پالپ و ریشه) رسیده است ناچار به کشیدن دندان هستیم و گاهی اوقات برای انجام درمان ارتودنسی در شرایط کمبود فضا در فک باید یک یا چند دندان کشیده شوند.
ما در مقاله ای جداگانه درباره کشیدن دندان در ارتودنسی صحبت مفصلتری کردیم، پیشنهاد می کنیم آن را نیز مطالعه نماید.
همچنین در موارد وجود دندان اضافی، جوش خوردن دندان به استخوان فک که به آن آنکیلوز گفته میشود ، عدم وجود فضای کافی برای دندان عقل در حال رشد و موارد دیگر نیز ممکن است کشیدن دندان در رشت ضرورت داشته باشد. با این که کشیدن دندان برای حفظ سلامت دهان و دندانهای دیگر انجام میشود، اما اگر به درستی انجام نشود ممکن است آسیب‌هایی برای دهان و دندانها به دنبال داشته باشد. به همین جهت مهارت کشیدن دندان و مراقبت‌های پس از آن اهمیت دارد.
پیشگیری از خطرات و عوارض احتمالی کشیدن دندان
اگر هنگام کشیدن دندان فشار زیادی به حفره دندان وارد شود ممکن است استخوان صدمه دیده و شرایط لازم برای کاشت ایمپلنت دندان را از دست بدهد.
اگر پس از کشیدن دندان همه دستورات دندانپزشک را به درستی رعایت نکنید ممکن است دچار عوارضی شوید.
گاهی اوقات هم این عوارض تحت کنترل شما نیستند و صرف‌نظر از مراقبت‌های شما، اتفاق می‌افتند.
در اینجا با خطرات و عوارض احتمالی کشیدن دندان آشنا می‌شوید.
خونریزی پس از کشیدن دندان
پس از کشیدن دندان باید مراقب پانسمان باشید و تا یکی دو ساعت پس از آن گاز استریل روی حفره دندان را نگه دارید تا دچار خونریزی در محل حفره دندان نشوید.
در صورتی که داروهای رقیق کننده خون مانند هپارین یا وارفارین مصرف می‌کنید یا اختلالات خونریزی مانند هموفیلی دارید باید دندانپزشک را در جریان قرار دهید تا اقدامات لازم برای پیشگیری از خونریزی را انجام دهد.
افرادی که آسپیرین یا داروهای مسکن غیر استروئیدی مصرف می‌کنند نیز ممکن است بیشتر خونریزی داشته باشند.
عفونت پس از کشیدن دندان
عفونت شایع‌ترین عارضه پس از کشیدن دندان است چرا که دهان ما مملو از باکتری‌ها است.
دندانپزشک در مورد این که آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) هنگام کشیدن دندان یا پس از آن تجویز نماید یا نه، تصمیم گیری میکند.
در حالت عادی در موارد کشیدن ساده دندان نیازی به چرک خشک کن نیست اما اگر درد و تورم دیده شود یا چرک وجود داشته باشد بهتر است آنتی بیوتیک مصرف شود.
در صورتی که خونریزی بیش از 48 ساعت پس از کشیدن دندان ادامه پیدا کند و درد شدید و تورم تجربه شود احتمال عفونت کردن محل کشیدن دندان وجود دارد و بیمار باید برای جلوگیری از عوارض بیشتر به دندانپزشک مراجعه نماید.
خشکی حفره
خشکی حفره دندان ترسناک‌ترین و دردناک‌ترین عارضه ای است که می‌تواند پس از کشیدن دندان اتفاق بیافتد.
در خشکی حفره دندان ممکن است بیمار یکی دو روز اول خوب باشد اما پس از آن درد شدید شروع شده و بیمار بسیار بی‌قرار میشود.
معمولاً احساس طعم بد در دهان نیز تجربه میشود.
خشکی حفره دندان در کشیدن دندانهای پایینی شایع‌تر از دندانهای بالایی است و حتی در کشیدن ساده دندانها ممکن است اتفاق افتد.
این مشکل معمولا زمانی رخ می دهد که بیمار در روز های اول بعد از کشیدن دندان پرهیز از مصرف دخانیات را رعایت نکند.
شکستن استخوان در حین کشیدن دندان
این عارضه اگر چه بسیار نادر است اما بیشتر در فک پایین ممکن است اتفاق افتد.
دندانپزشکی که دندان بیمار را می‌کشد باید بداند چه قدر فشار برای بیرون کشیدن دندان لازم است.
اما گاهی اوقات دندانپزشک به بیمار هشدار میدهد که ساختار استخوان پیرامون دندان بسیار شکننده است و احتمال شکستن استخوان وجود دارد.
وضعیت استخوان در عکس پرتوی ایکس دیده میشود.
در موارد شکننده بودن استخوان پیرامون دندان باید بیمار و دندانپزشک، آمادگی مدیریت شرایط را داشته باشند.
سوراخ شدن سینوس در حین کشیدن دندان
حفره های سینوسی در صورت و پیشانی قرار دارند و از کیسه های هوا تشکیل شده اند؛ برخی از حفره های سینوسی تقریباً نزدیک استخوان فک قرار دارند بنابراین هنگامی که دندانپزشک عمل جراحی دهان انجام میدهد باید مراقب سینوس‌ها باشد.
دندانهای عقبی فک بالایی فاصله بسیار کمی با حفره سینوسی دارند؛ در خارج از سینوس بافت‌ها و غشای مخاطی قرار دارند.
هر فردی هشت سینوس دارد که در پشت حفره بینی، دو طرف بینی، در فضای بین چشم‌ها و داخل پیشانی قرار دارد.
سینوس‌ها به گرم و مرطوب کردن هوایی که تنفس می‌کنیم کمک می‌کنند و همچنین تن صدا را تنظیم می‌نمایند.
صدمه دیدن سینوس ها می‌تواند منجر به اختلال در تولید مخاط شود.
هنگامی که سینوس سوراخ میشود ورود ذرات و زیادی بودن جریان هوای دم، منجر به صدمه دیدن چشم‌ها، بینی و حتی مغز میشود.
عمل جراحی دهان (مثلاً عصب کشی یا کشیدن دندان) ممکن است منجر به سوراخ شدن سینوس شود.
در چنین مواردی اغلب سینوس‌ها مستقیماً نمایان می‌شوند.
برای پیشگیری از این مشکل، دندانپزشک باید دقت زیادی در هنگام کار با ابزارهای دندانپزشکی به خرج بدهد؛ برای مثال در گزارشی در سال 2007 گفته شد زنی که عمل کشیدن دندان آسیاب بزرگ را انجام داده بود دچار عارضه سوراخ شدن سینوس در حین کار با دریل دندانپزشکی شد؛ یک قطعه از دندان آسیاب شکسته شده وارد سینوس او شد، در این شرایط در صورتی که بیمار عطسه میکرد چشم‌های او آسیب می‌دیدند.
عمل لیفت سینوس که در آن مواد پیوندی استخوان برای افزایش ارتفاع فک بالا استفاده میشود در مواردی که سینوس‌ها خیلی نزدیک به استخوان فک قرار دارند مفید است.
در حین این عمل استخوان پیوندی مستقیماً به فک اضافه میشود.
از آنجایی که سینوس‌ها بسیار نزدیک به استخوان فک قرار دارند خطر سوراخ شدن آنها در حین این عمل وجود دارد.
برای پیشگیری از چنین عوارضی پیش از هر کار باید دندانپزشک مجرب و ماهری انتخاب کنید، چه درمان عصب کشی می‌خواهید انجام بدهید چه کشیدن دندان و یا لیفت سینوس، تجربه دندانپزشک بسیار مهم است.
اگر چه احتمال سوراخ شدن حفره سینوس بسیار کم است اما در صورتی که این اتفاق رخ بدهد و مشکلات زیادی به دنبال خواهد داشت.
در صورتی که حفره سینوس سوراخ شود احتمالاً غشای سینوسی بخیه شده و کار درمان به زمانی دیگر موکول میشود.
نکات مهم در سوراخ شدن حفره سینوس
اگر چنین اتفاقی رخ داد باید از واکنش مکش خودداری کنید چرا که جریان هوا با شدت از بینی به سینوس وارد شده و از سوراخ سینوس به دهان میرسد.
در صورت سوراخ شدن سینوس باید اقدامات زیر انجام شود:
تا زمان بهبودی حفره دندان چیزی نباید بمکید
هیچ کاری که باعث کنده شدن لخته خون تشکیل شده در حفره دندان میشود انجام ندهید؛ کنده شدن لخته عوارضی مانند خشکی حفره دندان به دنبال دارد
حداقل تا یک هفته پس از کشیدن دندان، سیگار نکشید؛ مواد شیمیایی موجود در سیگار در لخته خون حفره دندان جذب میشود، همچنین ممکن است سیگار کشیدن باعث کنده شدن لخته شود
هیچ چیزی را فوت نکنید
از مصرف نوشیدنی‌های گاز دار پرهیز کنید
عطسه نکنید چرا که عطسه کردن ممکن است باعث کنده شدن لخته شود
اگر سوراخ سینوس بزرگ باشد و خود به خود بهبود نیابد باید عمل جراحی دیگری برای پیوند بافت و بستن سوراخ سینوس انجام شود.
مرگ استخوان
در موارد نادر ممکن است وضعیتی به نام استئونکروز پس از کشیدن دندان، جراحی کاشت ایمپلنت یا سایر جراحی‌های تهاجمی دهان اتفاق بیفتد.
در استئونکروز حتی پس از هشت هفته پس از درمان هیچ علائمی از بهبودی دیده نمی‌شود؛ لثه پسروی کرده و استخوان زیر آن نمایان میشود، این وضعیت بیشتر در بیماران سرطانی دیده میشود.
برای جلوگیری از عوارض احتمالی کشیدن دندان، مهم‌ترین اقدامی که می‌توانید انجام دهید مراجعه به دندانپزشک با تجربه و آموزش دیده است.
علاوه بر آن رعایت دستورات دندانپزشک در حین درمان و پس از آن اهمیت زیادی دارد.